نوتام (NOTAM) مخفف “Notice to Airmen” به معنای اخطار به خلبانان است. نوتامها اطلاعاتی هستند که به منظور اخطار به خلبانان، کارکنان آشیانه و سایر کاربران هوافضا درباره شرایط و تغییرات قابل توجه در عملیات هوایی صادر می‌شوند.
این اخطارها، پیام‌های مهمی هستند که توسط مقامات کنترل ترافیک هوایی به اطلاع خلبانان رسانده می‌شوند. NOTAM حاوی اطلاعات حیاتی در مورد تغییرات یا شرایط خاصی هستند که بر ایمنی پرواز تأثیر می‌گذارند.
چه کسانی نوتام را صادر می کنند؟
NOTAM توسط مقامات مسئول کنترل ترافیک هوایی و سازمان‌های هوانوردی کشوری در سراسر جهان اعلام می‌شوند. این نهادها مسئولیت اطلاع‌رسانی اطلاعات حیاتی برای ایمنی و مدیریت پرواز را بر عهده دارند. به طور کلی، اشخاص یا سازمان‌هایی که در انتشار NOTAM دخیل هستند عبارتند از:
- سازمان‌های هوانوردی ملی
- واحدهای کنترل ترافیک هوایی (ATC)
- فرودگاه‌ها
- سازمان‌های نظامی
- شرکت‌های هواپیمایی
- سازمان‌های بین‌المللی
علت صدور نوتام چیست؟
علت صدور نوتام اطلاع‌رسانی به خلبانان، اپراتورهای پرواز، و سایر عوامل هوانوردی درباره اطلاعات حیاتی، غیرمنتظره و به‌روزی است که ممکن است بر ایمنی، برنامه‌ریزی پرواز، یا عملکرد هواپیما تأثیر بگذارد. NOTAM برای اطمینان از آگاهی کاربران فضای هوایی از شرایط غیر عادی و جلوگیری از خطرات احتمالی صادر می‌شوند.
این اعلان‌ها معمولاً زمانی منتشر می‌شوند که تغییرات، محدودیت‌ها یا خطرات خاصی ایجاد شوند که در اسناد هوانوردی دائمی وجود ندارند یا نیاز به اطلاع‌رسانی سریع دارند.
روند انتشار نوتام
- منبع اطلاعات: هر نهاد یا سازمانی که اطلاعات جدید یا خطرات احتمالی را شناسایی میکند مانند فرودگاه، واحد ATC، یا ارتش، این اطلاعات را به سازمان هواپیمایی کشوری گزارش می‌دهد.
- بررسی و پردازش: سازمان هواپیمایی کشوری اطلاعات را بررسی و قالب‌بندی کرده و به صورت رسمی در قالب NOTAM منتشر میکند.
عدم صدور به موقع NOTAM چه عواقبی دارد؟
اگر NOTAM به موقع صادر نشود، عواقب جدی و خطرناکی میتواند در پی داشته باشد. این عواقب میتواند شامل موارد زیر باشد:
- حوادث هوایی: یکی از مهمترین عواقب عدم صدور به موقع نوتام، وقوع حوادث هوایی است. اگر خلبانی از تغییرات مهمی در فضای هوایی یا شرایط فرودگاه آگاه نباشد، ممکن است با موانع برخورد کند، در شرایط جوی نامساعد پرواز کند یا در هنگام فرود با مشکل مواجه شود. این امر میتواند منجر به خسارات جانی و مالی قابل توجهی شود.
- اختلال در برنامه‌ریزی پرواز:عدم وجود اطلاعات به‌روز در مورد شرایط فرودگاه، ترافیک هوایی، و شرایط جوی میتواند منجر به برنامه‌ریزی نادرست و تغییرات ناگهانی در مسیرها و زمان‌بندی پروازها شود.
- هزینه‌های اقتصادی: حوادث ناشی از عدم صدور NOTAM بهموقع میتواند به از دست رفتن زمان و منابع مالی منجر شود. که شامل خسارات مالی به شرکت‌های هواپیمایی، مسافران و فرودگاه‌ها باشد.
- تخریب وجهه صنعت هوانوردی: وقوع حوادث هوایی ناشی از عدم رعایت استانداردهای ایمنی، میتواند به وجهه صنعت هوانوردی آسیب جدی وارد کند و اعتماد عمومی به این صنعت را کاهش دهد.
علاوه بر موارد فوق، عدم صدور به موقع NOTAM میتواند عواقب حقوقی نیز در پی داشته باشد. در صورت وقوع حادثه، ممکن است مسئولیت این حادثه متوجه نهادی باشد که مسئولیت صدور نوتام را بر عهده داشته است.
نمونه‌های واقعی از پیامدهای تاخیر در صدور NOTAM
در سال 2017، در فرودگاه بین‌المللی «دالاس / فورت وورث» در ایالت تگزاس، نوتام مرتبط با تعمیرات باند بهموقع صادر نشد. این تأخیر منجر به یک حادثه جدی شد که در آن یک هواپیما در موقع فرود بر باندی که در حال تعمیر بود، فرود آمد. خوشبختانه، خلبان توانست بلافاصله از باند خارج شود و هیچ آسیبی به وجود نیامد، اما در این حادثه، خطرات جدی پیش آمد.
ساقط شدن پرواز مالزی ایرلاینز (MH17)
در تاریخ: 17 جولای 2014 پرواز MH17 مالزی ایرلاینز از آمستردام به کوالالامپور، در حریم هوایی اوکراین در حال پرواز بود که با موشک زمین به هوا مورد اصابت قرار گرفت. این منطقه در آن زمان به دلیل درگیری‌های نظامی بسیار خطرناک بود.
در نتیجه عدم اطلاع رسانی به موقع نوتام هواپیمای بوئینگ 777 سرنگون شد و تمام 298 نفر سرنشین آن جان باختند. این حادثه نشان‌دهنده اهمیت انتشار سریع و دقیق NOTAM درباره مناطق خطرناک است.
نمونه های واقعی که با صدور به موقع نوتام از حادثه پیشگیری شد
در تاریخ آوریل 2010 فوران آتشفشان ایسلند (Eyjafjallajökull) باعث پخش خاکستر آتشفشانی در فضای هوایی اروپا شد که می‌توانست برای پروازهای تجاری خطرناک باشد.
NOTAM هایی به‌طور پیوسته از سوی مقامات هوانوردی ایسلند و کشورهای اروپایی صادر شد که وضعیت خاکستر آتشفشانی را به‌دقت نشان می‌داد و مسیرهای پروازی را از مناطق خطرناک خارج می‌کرد.
با صدور نوتام‌های بهموقع، از ورود هواپیماها به مناطق خطرناک پرخطر جلوگیری شد. اگر این NOTAM صادر نمی‌شد، ممکن بود هواپیماها در معرض خطر برخورد با خاکستر آتشفشانی قرار گیرند که میتواند به خرابی موتور هواپیما و حوادث مرگبار منجر شود.
اطلاع‌رسانی درباره موانع و تغییرات فرودگاه‌ها
در سال 2015 در یکی از فرودگاه‌های بزرگ بین‌المللی، یک تغییر عمده در تجهیزات فرودگاهی (مانند نصب یک جرثقیل یا تغییر باند) ایجاد شد که می‌توانست برای هواپیماهای فرود آمده خطرناک باشد. نوتام‌های مربوط به تغییرات و موانع در باند فرودگاه به‌سرعت و به‌طور مؤثر صادر شدند و به خلبان‌ها و شرکت‌های هواپیمایی اطلاع دادند که از این منطقه خودداری کنند.
نتیجه گیری
در پایان، می‌توان گفت که نوتام (NOTAM) یکی از اجزای حیاتی سیستم هوانوردی است که اطلاعات ضروری و بهموقع را به خلبانان، اپراتورهای فرودگاه‌ها و سایر مسئولین پروازی منتقل میکند.
در نهایت، اهمیت NOTAM در صنعت هوانوردی غیرقابل انکار است و باید همواره اطمینان حاصل کرد که این سیستم به‌طور مؤثر و بهموقع کار میکند. نهادهای هوانوردی و مقامات مربوطه باید به‌طور مستمر دقت و صحت نوتامها را بررسی کنند تا از بروز هرگونه حادثه یا اختلال در پروازها جلوگیری شود.
استفاده بهینه از نوتامها نه تنها به افزایش ایمنی پروازها کمک میکند، بلکه موجب بهبود تجربه سفرهای هوایی برای تمامی مسافران نیز می‌شود. امیدواریم این مقاله از تهران اویتور برای شما جذاب بوده باشد.
خیر، نوتامها همچنین برای دیگر ذینفعان صنعت هوانوردی مانند کنترل‌کنندگان ترافیک هوایی، این کارشناسان زمین هواپیماها و حتی مسافران میتواند مفید باشد.
چرا نوتامها برای ایمنی هوانوردی مهم هستند؟
نوتامها اطلاعات فوری و حیاتی را به خلبانان ارائه میدهند که میتواند به جلوگیری از حوادث، تصادفها و مشکلات در حین پرواز کمک کند. ارائه اطلاعات بهموقع، تصمیمگیری بهتر و ایمنتر را تسهیل میکند.
چه کسی نوتام صادر میکند؟
