معمولا واژه کنترل در دو زمینه تعریف می‌شود و اهمیت پیدا می‌کند. در اولین مورد زمانی که ما تعداد زیادی عضو تشکیل دهنده یک سیستم را داشته باشیم از واژه کنترل استفاده می‌کنیم که برای نظم دادن و اداره امور این اعضا در نظر گرفته می‌شود، و دومین دلیلی که معمولاً برای کنترل تعریف می‌شود این است که از تداخل انجام کار اعضای مختلف بر روی همدیگه جلوگیری بشه این بدین معنی هستش که اعضای مختلف اختلالی در کار همدیگر به وجود نیاورند.
و همچنین با سرعت دادن در عملکرد همه اعضا بتوان سیستمی کارا پویا و مطمئن رو داشت. یکی از قسمت‌های مهمی که در صنعت حمل و نقل وجود دارد ترافیک هوایی میباشد. این صنعت به علت ماهیت سه بعدی که در محدوده فعالیت‌های وسایل پرنده دارد ز لحاظ کنترل‌های کنترل سه بعدی اهمیت شایانی دارد.
چرا که وسایل نقلیه بر طبق آن چیزی که بر روی زمین اتفاق می‌افتد در دو بعد حرکت نمی‌کنند و با حرکت سه بعدی خودشان ممکن است خطراتی را برای ترافیک‌های مختلف و وسایل پرنده دیگر به وجود بیاورند که با در نظر گرفتن قوانین دقیق و مطمئن توان است توانسته است به کنترل هوایی خوبی دست پیدا کند.
کنترل هوایی همونطور که قبلاً گفته شد به منظور جلوگیری از وسایل پرنده و همچنین وسایل پرنده و همچنین به منظور تسریع حرکت وسایل پرنده در نظر گرفته می‌شود.
کنترل هوایی از ابتدای کار که به صورت خیلی ساده و پیش پا افتاده انجام می‌شد امروزه به یکی از پیچیده‌ترین و دقیق‌ترین سیستم‌های کنترلی جهان تبدیل شده است به طوری که پرواز هواپیما به سرعت دقیق کنترل و می‌توانند به مقصد مد نظر برسند.
بخش‌های مختلف کنترل هوایی چیست؟
همونطور که قبلاً گفته شد به علت پیچیده بودن ساختار کنترل هوایی معمولاً از ساختارهای گوناگون و متفاوتی برخوردار است. معمولا کنترل هوایی به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود.
اولین دسته مربوط به کنترل هواپیماها در فضای کنترل شده میباشد که به صورت دقیق و مطمئن اطلاعات مربوط به پرواز و اطلاعات مربوط به هواپیما در اختیار شخص کنترل کننده قرار دارد و با توجه به استفاده از وسایل کاملاً دقیق می‌تواند وسایل را کنترل و به مقصد برسد.
دومین گروه کنترل‌های هوایی بخش دادن اطلاعات کافی و لازم به وسایل پرنده میباشد و می‌توانند تبادل اطلاعات خوبی را در این زمینه بین خلبان و کنترل کننده داشته باشند.
بخش سوم مربوط به آگاه کردن و اطلاع دادن به سیستم‌های ذی‌ربط در صورت قطع ارتباط و نداشتن اطلاعات کافی از پرواز جهت کمک رسانی و پیدا کردن هواپیما که احتمالاً دچار سانحه شده است میباشد.
این قسمت از کنترل هوایی معمولاً قسمت‌های مختلف مثل اورژانس مثل آتش نشانی مثل عملیات جستجو مثل نیروهای کشوری نیروهای لشکری سازمان کوهنوردی کشور و غیره را مطلع می‌کند.
و قسمت آخر این بخش مربوط به جستجو و پیدا کردن هواپیمای سانحه دیده میباشد که به احتمال زیاد دچار مشکل شده است. در این بخش با توجه به روش‌های موجود و با توجه به وسایل و قطعات مورد استفاده بسیار دقیق می‌توانند موقعیت هواپیما را پیدا کنند و امدادرسانی لازم را به هواپیما ی سانحه دیده برساند.
بخش گراند
یکی از قسمت‌های بسیار مهم در بخش هواپیماهای کنترل پروازهای کنترل شده میباشد و معمولاً اطلاعات لازم در ابتدای پرواز و انتهای پرواز را به هواپیما داده و از هواپیما دریافت می‌کند.
در فرودگاه‌های کوچک معمولاً برج مراقبت همان مسئولیت گران را بر عهده دارد یعنی اطلاعات لازم مربوط به شروع پرواز را به خلبان می‌دهد و در صورت بروز مشکل او را مطلع می‌کند. اما در فرودگاه‌های شلوغ و بزرگ معمولاً این بخش جداگانه میباشد و از فرکانس رادیویی متفاوتی استفاده می‌کند.
بخش برج
برج مراقبت که قسمت بعدی به ترتیب بعد از گران میباشد هواپیماها را در روی سطح باند و تاکسی وی‌های نزدیک به باند کنترل و هدایت می‌کند.
و پس از انجام پرواز یا فرود هواپیماها را به واحد تقرب ا واحد گراند تحویل می‌دهد. دارای فرکانس متفاوتی میباشد و جزو مهم‌ترین واحدهای اکتیو در این زمینه میباشد.
واحد تقرب
واحد تقرب از قسمت‌های بسیار مهم در اطراف یک فرودگاه میباشد که ترافیک هوایی را در محدوده پروازهای ورودی یا پروازهای خروجی در فرودگاه مشخص را کنترل می‌کند.
در بعضی از فرودگاه‌های کوچک عمل ف برای واحد تقرب توسط برج مراقبت انجام می‌شود اما در فرودگاه بزرگ این اتفاق توسط واحد جداگانه‌ای به نام واحد تقرب صورت می‌گیرد.
این واحد معمولا فرکانس جداگانه‌ای دارد و روابط بین برج مراقبت و فضای کنترل شده بین فرودگاه‌ها میباشد.
پس از اینکه هواپیما از فرودگاه مشخصی جدا شد هواپیما را از برج مراقبت دریافت می‌کند و عملیات کنترل را برای این هواپیما صورت می‌دهد و معمولاً تا حدود ۶۰ تا ۷۰ ناتیکال مایل هواپیما را کنترل می‌کند و از آن پس به واحد رادار تحویل می‌دهد.
واحد رادار
واحد رادار از قسمت‌ها و واحدهای مهم کنترل هوایی میباشد و توسط دستگاه‌های بسیار دقیق و کارشناسی شده می‌توانند هواپیما را در محیط‌های بین فرودگاه‌ها و فضای بین شهری کنترل و رتیب‌های لازم را جهت تسهیل ترافیک هوایی و جلوگیری از برخورد هواپیماها در نظر می‌گیرند.
به علت سرعت بالای هواپیماها و همچنین تفاع بالا این قسمت از درجه اهمیت زیادی برخوردار است و جزو قسمت‌های مهم واحد کنترل هوایی میباشد.
همونطور که قبلاً اشاره شد واحد کنترل هوایی از چهار بخش کنترل هواپیماها در فضای کنترل شده اطلاعات دادن با ارتباط بین خلبان و همچنین سرویس‌های آگاه کننده و همچنین عملیات جستجوی هواپیمای سانحه دیده در نظر گرفته می‌شود.
پروازهای کنترل شده
این پروازها توسط دستگاه‌های بسیار دقیق و با توجه به آموزشهای داده شده بین خلبان و کنترل کننده صورت می‌گیرد و به صورت خیلی کامل و دقیق هواپیمای مورد نظر را کنترل می‌کند
پرواز با اطلاعات پرواز
در این پرواز با اطلاعات تبادل شده بین خلبان و کنترل کننده جهت حرکت هواپیما و پروازهای موجود کنترل و بررسی می‌شود. سرویس‌های آلرت در حقیقت سرویس‌های آگاه دهنده آگاهی‌دهنده سازمان‌های مرتبط در صورت بروز سانحه میباشد. و سرویس‌های جستجو جهت پیدا کردن هواپیما صنایع دیده در نظر گرفته می‌شود.
تجهیزات لازم برای کنترل ترافیک هوایی
تجهیزات لازم برای کنترل ترافیک هوایی معمولا از دقت و کارایی بالایی برخوردارند معمولاً این دستگاه‌ها از امواج رادیویی برای کنترل استفاده می‌کنند و توسط دستگاه‌های موجود در داخل هواپیما می‌توانند اطلاعات لازم را در این زمینه از هواپیما و خلبان دریافت و در جهت لازم پرواز مورد نظر را هدایت کند.
این اطلاعات بین کنترل کننده و هواپیما تبادل می‌شود و در رادار جلوی ترل کننده که موجود میباشد می‌توانند حرکت در فضای سه بعدی را به صورت کامل به صورت نمایش دو بعدی ببیند
این اطلاعات شبیه اطلاعات موجود در بازی‌های کامپیوتری برای کنترل کننده در نظر گرفته می‌شود و سمت ارتفاع نام پروازی هواپیما ها صورت مشخص بر روی هواپیما که به صورت شماتیک در صورت در پرواز هست نشان داده می‌شود.
ترافیک هوایی و مشکلات احتمالی
به علت اختلالات موجود در سیستم‌های کنترل هوایی ممکن است اختلالات و مشکلات متعددی در سیستم‌های کنترلی به وجود بیاید این سیستم‌ها معمولاً با اختلال در امواج رادیویی دچار مشکل می‌شوند و ممکن است اطلاعات درستی را به کنترل کننده هواپیما ندهند.
به همین علت شخص کنترل کننده باید همیشه به صورت مداوم اطلاعات مربوط به هواپیما و کنترل ترافیک مد نظر خود را بررسی و از صحت انجام کار آن مطمئن شود.
کار کنترل هوایی به علت ماهیت استرس زایی که دارد بسیار حساس است و معمولاً کسانی که در این زمینه مشغول به کار هستند باید از لحاظ فیزیکی در شرایط مناسبی باشند و جزو کارهای مشاغل سخت به حساب می‌آید.
چگونه کنترل کننده ترافیک هوایی شویم
برای اینکه یک کنترلر شویم باید از مراکز آموزش دهنده این شاخه ورود پیدا بکنیم و پس از گذراندن دوره‌های لازم در این زمینه و همچنین گذراندن آزمونهای لازم در این زمینه می‌تواند به عنوان کنترلرهای ترافیک هوایی در فرودگاه‌های کشور مشغول به کار شود.
علت جذابیت زیادی که این شغل دارد طرفداران زیادی در این زمینه دارند اما معمولاً کسایی که از ضریب هوشی سلامت جسمی و روانی و همچنین قدرت تصمیم گیری خوبی برخوردار باشند در این زمینه می‌توانند موفقیت‌های خوبی به دست بیاورند.
نتیجه گیری و سوالات متداول
یکی از مشاغل بسیار زیبا و حساس و پرهیجان در صنعت هوانوردی کنترل ترافیک هوایی میباشد که این افراد پس از گذراندن دوره‌های لازم و با سطح مناسبی از زبان انگلیسی می‌توانند در سیستم‌های کنترل هوایی کشور مشغول به کار شوند و از کار خود لذت ببرند.
مسئولیت و همچنین استرس‌های موجود در زمان کنترل هوایی این شغل را جز مشاغل سخت به حساب می‌آورد و شخص باید در طول مدت کاری خود سبک زندگی مناسبی را جهت بالا نگه داشتن کارایی خود در نظر بگیرد. امیدوارم این مقاله از تهران اویتور برای شما مفید بوده باشد.
آیا مراکز برای آموزش خود پولی دریافت می‌کنند؟
ما مراکز آموزش خصوصی در این زمینه را در حال حاضر در کشور نداریم و همه مراکز به صورت دولتی و از طریق آزمون ورودی دانشگاه انتخاب و به این قسمت وارد می‌شود.
آیا برای کنترل هوایی شدن نیازمند است که در رشته خاصی شرکت کنیم؟
انشگاههای کشور معمولاً از دانش آموختگان رشته ریاضی و فیزیک و علوم تجربی متقاضیان ورود به این شاخه را انتخاب و به آموزش آنها میپردازد. پس از گذراندن آزمونهای ورودی و همچنین آموزشهای لازم در این زمینه شخص قادر به کار کردن در این مراکز میباشد.
