بررسی جامع قوانین هوانوردی

قوانین هوانوردی مجموعه ای از مقررات، استانداردها و پروتکل هایی هستند که به منظور تضمین ایمنی، نظم و بهره وری در صنعت هوانوردی وضع شده اند. این قوانین به دو دسته اصلی قوانین ملی و قوانین بین‌المللی تقسیم می‌شوند.

 قوانین ملی معمولاً توسط سازمان‌های هواپیمایی کشورها تدوین می‌شوند و شامل مجوزها، استانداردهای ایمنی، و الزامات آموزشی برای خلبانان و کارکنان زمینی می‌باشند. اما قوانین بین‌المللی معمولاً توسط سازمان‌هایی مانند سازمان جهانی هواپیمایی کشوری (ICAO) تعیین می‌شوند. 

وجود قوانین یکسان در صنعت هوانوردی به کشورهای مختلف کمک می‌کنند تا در انجام عملیات هوایی با یکدیگر هماهنگ باشند. همه عوامل درگیر در صنعت هوانوردی از جمله خلبانان، خدمه پرواز، کنترل ترافیک هوایی، شرکت های هواپیمایی و فرودگاه ها موظف به رعایت قوانین هستند.

مهم ترین هدف اجرای قوانین هوانوردی چیست؟

قوانین هوانوردی مجموعه ای از مقررات و استانداردهای بین‌المللی و ملی هستند که بر تمامی جنبه‌های پرواز از طراحی هواپیما تا عملیات پروازی نظارت دارند. 

مهم‌ترین اهداف اجرای قوانین هوانوردی شامل موارد زیر است:

ایمنی پرواز:

ایمنی پرواز بالاترین اولویت در صنعت هوانوردی است و تمامی قوانین و مقررات هوانوردی با هدف کاهش خطرات و جلوگیری از حوادث هوایی تدوین شده‌اند. بر اساس این قوانین هواپیماها باید به طور مرتب مورد بازرسی و تعمیر قرار گیرند تا از ایمنی آن‌ها اطمینان حاصل شود. همچنین خلبانان و خدمه پرواز باید دارای مجوزهای لازم و آموزش‌های کافی باشند.

نظارت و کنترل ترافیک هوایی:

به منظور جلوگیری از برخورد هواپیماها و هدایت ایمن آن‌ها در آسمان از سیستم کنترل ترافیک هوایی استفاده می‌شود. برای اجرای صحیح این قوانین هر کشوری یک سازمان هواپیمایی کشوری دارد که مسئول نظارت بر اجرای قوانین هوانوردی و صدور مجوزهای لازم برای فعالیت‌های هوایی است.

رعایت استانداردهای بین‌المللی: 

بسیاری از قوانین هوانوردی به‌منظور تسهیل فعالیت‌های بین‌المللی به‌ویژه از طریق سازمان جهانی هواپیمایی کشوری (ICAO) تدوین شده‌اند. رعایت این استانداردها برای هماهنگی میان کشورهای مختلف و تسهیل سفرهای بین‌المللی ضروری است.

صدور مجوز و گواهینامه معتبر: 

همه افراد و تجهیزات فعال در صنعت هوانوردی باید مجوزهای لازم را داشته باشند. این قوانین شامل چگونگی آموزش‌های تخصصی برای خلبانان، مهندسان تعمیر و نگهداری و سایر کارکنان، همچنین دریافت تاییدیه‌های ایمنی برای هواپیماها و فرودگاه‌ها است.

مهمترین دلیل استفاده از قوانین هوانوردی چیست؟

پرواز یکی از آرزوهای دیرینه بشر بوده و تلاش‌های زیادی را در طول تاریخ به خصوص در ۱۲۰ سال گذشته بر روی تحقق این هدف انجام داده است. 

از مهمترین دلایل توجه انسان به مقوله پرواز، استفاده از فضای بی‌کران آسمان بالای سرمان می‌باشد که تقریباً بدون محدودیت های حرکت و سیر در روی زمین می‌توانیم به اهداف جابجایی بار مسافر و اهدافی دیگر دست پیدا کنیم.

به طبع با افزایش ترددهای هوایی این صنعت نیازمند قوانین منسجم و یکپارچه و تقریباً جهان شمول می‌باشد که در تمام نقاط دنیا بتوان از آن استفاده کرد و امنیت پرواز را فراهم نمود.

محدوده استفاده از قوانین هوانوردی دامنه بزرگی را به خود اختصاص می‌دهد و شامل قسمت‌های متنوع و کتب مختلف می‌باشد که همگی در جهت بالا بردن ایمنی پروازها است. یکی از مدارک مهم که بسیار کاربردی در صنعت هوانوردی را به اصطلاح انکس می‌نامیم. 

از آنجایی که در همه نقاط مختلف دنیا استفاده از صنعت هوانوردی به صورت روتین و معمولی در حال جریان است اجرای قوانین هوانوردی صادر شده از اهمیت زیادی برخوردار است. 

انکس‌ها در قوانین هوانوردی

انکس‌ها در واقع مجموعه قوانین و استانداردهای بین‌المللی هستند که توسط سازمان بین‌المللی هوانوردی ملکی (ICAO) تدوین شده‌اند و به صورت ضمایمی به کنوانسیون شیکاگو (که پایه و اساس حقوق بین‌الملل هوانوردی است) اضافه شده‌اند. 

این انکس‌ها به عنوان کتابچه‌های راهنما برای تمامی فعالیت‌های مرتبط با هوانوردی عمل می‌کنند و هدف اصلی آن‌ها ایجاد یک چارچوب واحد و هماهنگ برای ایمنی و نظم در صنعت هوانوردی در سطح جهانی است. 

انکسهای صادر شده توسط سازمان جهانی هواپیمایی شامل ۱۹ قسمت مختلف می‌باشد که به انکس‌های مختلف معروف می‌باشند.

در ادامه مقاله به صورت مختصر به توضیح و ارائه تعریفی از عکس‌های ارائه شده توسط سازمان جهانی هواپیمایی ارائه می‌گردد. 

قوانین هوانوردی انکس ۱ 

این انکس مربوط به صدور مدارک خلبانی مهمانداری و شرایط مختلف جهت اخذ مدارک می‌باشد. در تمام محتویات این انکس همه اطلاعات لازم جهت اخذ مدارک خلبانی شخصی،هواپیماهای تجاری، پرواز با دستگاه و پرواز در شب را دارا می‌باشد. همچنین شرایط و موارد لازم جهت اخذ مدارک پزشکی که لازمه گذراندن طول دوره خلبانی می‌باشد، نیز در این انکس به خوبی توضیح داده شده است.

قوانین هوانوردی انکس ۲ 

این انکس در رابطه با قوانین جاری و عمومی در صنعت هوانوردی و در عملکرد کلی هواپیماهای تجاری می‌باشد.

قوانین هوانوردی انکس ۳

این انکس مربوط به سرویس‌های هواشناسی برای هواپیماهای کشوری و پروازی در فضاهای بین‌المللی می‌باشد و شامل مدارک مستندات هواشناسی و گزارشات مربوط به شرایط قابل قبول برای پرواز هواپیماها می‌باشد.

قوانین هوانوردی انکس ۴ 

این عکس در رابطه با چارت‌های بین‌المللی موجود در رودهای هوایی صحبت می‌کند و به تفصیل درباره این چارت‌ها توضیح می‌دهد و موارد استفاده و شرایط استفاده را رای استفاده کننده بیان می‌کند.

قوانین هوانوردی انکس ۵ 

واحدهای اندازه‌گیری به دلیل حساسیت و دقت نظری که باید داشته باشند در یک کتاب جداگانه تحت عنوان انکس ۵ توضیح داده شده است. این قوانین و واحدها مربوط به عملیات هوایی و عملیات زمینی نیز هستند.

قوانین هوانوردی انکس ۶ 

این انکس مربوط به عملیات هواپیما می‌باشد و در سه قسمت تدوین شده است. اطلاعات مربوط به هواپیما از جهت عملیاتی در سه قسمت در نظر گرفته و نوشته شده است.

قسمت اول مربوط به هواپیماهای تجاری می‌باشد. در قسمت دوم هواپیماهای هواپیماهای کوچک که در مقیاس آموزشی و کاربردهای دیگر ازشان استفاده می‌شود و در قسمت سوم در رابطه با اطلاعات هلیکوپتر و ارتباطات مربوط به عملیات می‌باشد.

قوانین هوانوردی انکس ۷ 

این مرجع در رابطه با الزامات و روش‌های نامگذاری و ثبت نامگذاری بر روی هواپیما و علامت‌های مخصوص که در شناسایی و ارتباط با عوامل استفاده کنند از هواپیما در نظر گرفته می‌شود صحبت می‌کند.

قوانین هوانوردی انکس ۸ 

این انکس در رابطه با ادامه صلاحیت پروازی هواپیما و شرایطی که مربوط به باقیماندن هواپیما در شرایط سالم پروازی می‌باشد، صحبت می‌کند.

قوانین هوانوردی انکس ۹

در این بخش از مقررات هوایی ما به انکس ۹ می‌رسیم در این انکس در رابطه با تجهیزات امکانات لازم جهت خروج، ورود، بار، عوارض دریافت شونده، پست و و شرایط اخذ ویزا و ویزای معتبر صحبت می شود.

قوانین هوانوردی انکس ۱۰ 

این انکس یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین کتاب‌های موجود در زمینه مقررات می‌باشد. در این انکس از ارتباطات رادیویی صحبتت به میان می آید. این ارتباطات ممکن است به صورت ارتباط کلامی و ارتباط‌هایی که به صورت اطلاعات و دیتا منتقل می‌شود.

این مجموعه قوانین شامل ۵ جلد است که هر کدام از این جلدها در رابطه با مباحث مربوط به انتقال پیام صحبت می‌کند.

قوانین هوانوردی انکس ۱۱ 

در این انکس در رابطه با خدمات ترافیک هوایی که توسط افرادی که مسئول ارائه خدمات هوایی هستند از جهت کنترل و دادن اطلاعات و واحدهای آماده باش جهت کمک به هواپیماهای نیازمند می‌باشد. 

این سرویس‌ها معمولاً به صورت سرویس‌های کنترل شده، سرویس‌هایی که صرفاً جهت ارائه اطلاعات در نظر گرفته و سرویس‌هایی که جهت آگاه کردن عوامل و واحد‌های درگیر در شرایط اضطراری و خطر می‌باشد، ارائه می‌شود.

قوانین هوانوردی انکس ۱۲ 

در این انکس در رابطه با قوانین و شرایط لازم برای جستجو کردن و کمک رسانی به پروازهای که دچار مشکل شده و نیازمند کمک هستند، صحبت می‌شود.

قوانین هوانوردی انکس ۱۳ 

در این انکس در رابطه با اتفاقات ناگوار افتاده برای هواپیما دستورالعمل‌هایی در نظر گرفته می‌شود که باعث می‌شود این روال به صورت دقیق و بدون مشکل دنبال بشود. شرایط بررسی، روش بررسی، نوع گزارش‌هایی که باید ارائه شود، فرم‌های استاندارد همه در این انکس مورد بررسی قرار می‌گیرد.

قوانین هوانوردی انکس ۱۴ 

در این انکس در رابطه با انواع فرودگاه‌ها، علائم مورد استفاده در فرودگاه‌ها، تابلوها و همه موارد مرتبط با فرودگاه مورد بررسی قرار گرفته است. 

قوانین هوانوردی انکس ۱۵ 

اطلاعات مربوط به مراکز هواشناسی، فرودگاه‌ها، مسیرهای هوایی و اطلاعات مربوط به مسیرهای هوایی در این انکس به متقاضیان اعلام می‌شود.

قوانین هوانوردی انکس ۱۶ 

 اطلاعات مربوط به محافظت‌های محیطی که مربوط به عملکرد هواپیما در آن محیط‌ها می‌شود در این انکس بررسی می‌شود. عواملی مثل تولید صدا برای هواپیماهای مختلف و سایر وسایل پرنده مختلف در این انکس مورد بررسی قرار می‌گیرد.

قوانین هوانوردی انکس ۱۷ 

در این انکس عوامل مربوط به امنیت از لحاظ حفظ هواپیماها در شرایط تجاری و مراقبت و مقابله کردن با عواملی مثل هواپیماربایی و عواملی که به امنیت هواپیماها در شرایط کاری و عملیاتی مطرح می‌شود مورد بررسی قرار می‌گیرد.

قوانین هوایی انکس ۱۸

این انکس مربوط به حمل کالاهای خطرناک که توسط هواپیما انجام می‌شود صحبت می‌کند و شرایط لازم جهت بارگیری انتخاب نوع کالا و همچنین ملاحظات لازم جهت حمل این کالاها در این الکس مورد بررسی قرار می‌گیرد.

قوانین هوایی انکس ۱۹ 

این انکس مربوط به مدیریت ایمنی که جزو جدیدترین مباحث مطرح شده در سیستم مدیریت هوانوردی دنیا می‌باشد ارائه شده و موارد و ملاحظات لازم در این زمینه را مورد بررسی قرار می‌دهد.

نتیجه گیری و سوالات متداول درمورد قوانین هوانوردی

قوانین هوایی به عنوان ستون فقرات صنعت هوانوردی، نقشی حیاتی در تضمین ایمنی، نظم و بهره‌وری پروازهای هوایی ایفا می‌کنند. این مجموعه قوانین و مقررات که در سطح بین‌المللی و ملی تدوین شده‌اند، از طراحی هواپیما تا عملیات پروازی را تحت پوشش قرار می‌دهند. 

هدف اصلی قوانین هوایی، ایجاد یک محیط ایمن و قابل پیش‌بینی برای تمامی ذینفعان صنعت هوانوردی از جمله مسافران، خدمه پرواز و شرکت‌های هواپیمایی است. در نهایت، همکاری‌های بین‌المللی و تبادل اطلاعات میان کشورها در حوزه هوانوردی به ایجاد یک شبکه هوایی ایمن و موثر کمک کرده و به تقویت اعتماد عمومی به سیستم هوانوردی جهانی منجر می‌شود.

 با توجه به توسعه روزافزون صنعت هوانوردی و افزایش تعداد پروازها، ضروری است که توجه بیشتری به بهبود مستمر قوانین هوانوردی و اجرای مؤثر آن‌ها معطوف شود تا تجارب سفرهای هوایی به بهترین شکل ممکن برای مسافران فراهم گردد. امیدواریم این مقاله از تهران اویتور برای شما کارآمد بوده باشد.

آیا قوانین هوانوردی در همه کشورها یکسان است؟

در حالی که اصول کلی قوانین هوانوردی در سطح جهانی یکسان است، اما جزئیات آن ممکن است در کشورهای مختلف متفاوت باشد. این تفاوت‌ها به دلیل عوامل مختلفی مانند اندازه کشور، حجم ترافیک هوایی و شرایط جغرافیایی رخ می‌دهد.

چه کسی قوانین هوانوردی را تدوین می‌کند؟

سازمان‌های مختلفی در سطح جهانی و ملی در تدوین قوانین هوانوردی نقش دارند. مهم‌ترین سازمان بین‌المللی در این زمینه، سازمان بین‌المللی هوانوردی ملکی (ICAO) است. این سازمان استانداردها و مقررات بین‌المللی را تدوین می‌کند که سپس توسط کشورهای عضو به قوانین ملی تبدیل می‌شوند.