پس از دریافت گواهینامه‌های اولیه خلبانی دانشجویان می‌توانند در دوره‌های خلبانی تجاری یا همان Commercial Pilot License شرکت نمایند. این دوره برای آموزش خلبانان در مقطع تجاری در نظر گرفته شده است و در بخش آموزش خلبانی سبک و فوق‌سبک با شرکت در دورهٔ این مقطع می‌تواند گواهینامه خلبانی تجاری یا همان گواهینامه خلبانی CPL را دریافت نمایید.
این دورهٔ آموزش خلبانی در بخش فوق‌سبک با عنوان UL-CPL برای دانشجویان در نظر گرفته شده است و شامل آموزش‌های تئوری و آموزش‌های پروازی است. در بخش آموزش خلبانی هواپیماهای سبک نیز از این دوره با عنوان CPL یاد می‌شود که همانند بخش فوق‌سبک شامل چندین ساعت دوره آموزش زمینی و آموزش پروازی می‌گردد.
آموزش خلبانی تجاری یکی از مهم‌ترین دوره‌ها برای دانشجویان خلبانی بوده و بیشترین بخش آموزش یک خلبان را به خود اختصاص می‌دهد. از نظر هزینه نیز پرهزینه‌ترین دوره در بین آموزش‌های خلبانی دوره CPL بوده که بیشتر هزینه‌های این دوره نیز مربوط به بخش آموزش‌های پروازی است.
گواهینامه خلبانی CPL چیست؟
پس از دریافت گواهینامه PPL که اولین گواهینامهٔ قابل‌دریافت در آموزش‌های خلبانی است. خلبانانی که قصد فعالیت در شرکت‌های هواپیمایی را دارند باید در دوره آموزش خلبانی تجاری شرکت کنند تا بتوانند گواهینامه آموزش خلبانی تجاری یا همان گواهینامه خلبانی CPL را دریافت نمایند.
دورهٔ آموزش خلبانی CPL این امکان را به شما می‌دهد که بتوانید در شرکت‌های هواپیمایی که فعالیت تجاری و بازرگانی دارند به‌عنوان خلبان مشغول به کار شوید.
جابه‌جایی بارهای هوایی، پست هوایی، شرکت‌های مسافربری، نقشه‌برداری، فعالیت‌های مهندسی و اکتشافات و بسیاری دیگر همگی به‌عنوان فعالیت تجاری و بازرگانی شناخته می‌شوند و برای استخدام در این گونه از شرکت‌ها نیاز به دریافت گواهینامه خلبانی تجاری یا همان گواهینامه خلبانی CPL دارید.
دورهٔ آموزش خلبانی تجاری (CPL) دوره‌ای است که در طی آن خلبانان با مباحث پیشرفته‌تر در هر یک از سرفصل‌های آموزشی آشنا می‌شوند و روند پرواز و قوانین مربوط به فعالیت در شرکت‌های هواپیمایی و همچنین پرواز هواپیماهای مسافربری را می‌آموزند.
این دورهٔ آموزشی شامل ۱۰۰ ساعت پرواز با هواپیماهای آموزشی تک موتور و ۵ ساعت پرواز با هواپیماهای دو موتور می‌باشد، به‌علاوه در بخش آموزش‌های زمینی (تئوری) برای دانشجویان این مقطع ۲۷۰ ساعت کلاس آموزشی در نظر گرفته شده است.
یکی دیگر از آموزش‌هایی که برای خلبانان در این دوره الزامی بوده ۱۰ ساعت پرواز با شبیه‌ساز است. پروازهای آموزشی با شبیه‌ساز این امکان را به استاد خلبانان می‌دهد که در یک محیط کاملاً ایمن مانورها و شرایط مختلفی پروازی را بدون ریسک به دانشجویان آموزش دهند.
موقعیت‌های بسیار خطرناکی ممکن است در یک پرواز اتفاق بیفتد که خلبانان باید برای مواجه با تمامی این شرایط آموزش کافی را دیده باشند. تمرین و شبیه‌سازی برخی از این شرایط در محیط حقیقی و پروازی امکان‌پذیر نبوده یا ریسک بسیار بالایی خواهد داشت و در صورت عدم موفقیت هزینه‌های بسیاری خواهد داشت که گاهی این هزینه می‌تواند به قیمت ازدست‌رفتن جان خلبانان تمام شود.
به همین منظور شبیه‌سازهای پرواز ایجاد شدند تا با امکان شبیه‌سازی موقعیت‌های خطرناک امکان تمرین چندباره برای هر موقعیت وجود داشته باشد.
شرایط و مدارک دریافت گواهینامه خلبانی CPL
برای دریافت گواهینامه خلبانی CPL در قدم اول دانشجویان باید پیش ثبت‌نام خود را انجام دهند و پس از این مرحله باید برای دریافت گواهینامه پزشکی خود یا همان Medical Certificate اقدام نمایند. برای انجام پیش ثبت‌نام و معرفی جهت انجام امور معاینات پزشکی هوایی، در ابتدا باید مدارک موردنیاز را به واحد ثبت‌نام تحویل دهید.
این مدارک شامل کلیه مدارک هویتی شما مانند شناسنامه، کارت ملی، عکس و غیره هستند و دیگر مدارکی که برای انجام پیش ثبت‌نام باید ارائه دهید مدارک آموزشی و سوابق تحصیلی است. که معمولاً در این بخش از شما خواسته می‌شود تا آخرین مدرک تحصیلی خود را ارائه دهید.
درصورتی‌که متقاضی شرکت در دوره‌های خلبانی CPL دارای گواهینامه PPL باشد باید این گواهینامه، و گواهینامه مدیکال مربوط به آن دوره را نیز ارائه دهد. برای متقاضیان آقا نیز لازم است تا وضعیت خدمت وظیفه عمومی خود را مشخص نمایند. در صورتی متقاضیان مشمول می‌توانند دوره خود را آغاز کنند که یا معافیت غیرپزشکی مانند معافیت تحصیلی و یا کارت پایان خدمت خود را ارائه دهند.
درصورتی‌که متقاضیان تمامی شرایط را دارا باشند می‌توانند در دورهٔ آموزش خلبانی تجاری برای دریافت گواهینامه CPL شرکت کنند.
شرایط پزشکی دریافت گواهینامه خلبانی CPL
پس از ثبت‌نام اولیه برای انجام معاینات پزشکی هوایی متقاضیان به یکی از مراکز مورد تأیید سازمان هواپیمایی کشوری برای انجام تست‌های پزشکی هوایی معرفی می‌شوند.
در ابتدا از متقاضیان خواسته می‌شود که به‌صورت ناشتا به این مراکز مراجعه کنند و در بخش اول تست آزمایش خون و ادرار خود را انجام دهند.
در مراحل بعدی تست‌های مختلفی مانند بینایی‌سنجی، مشاوره قلب، اکوی قلب، نوار قلب، نوار مغز، تصویربرداری از قفسه سینه، شنوایی‌سنجی، تست‌های روان‌شناسی و مشاوره روان‌شناسی، تست تنفس، تناسب قد و وزن و دیگر موارد از متقاضیان انجام می‌پذیرد.
پس از پایان این مراحل برای هر یک از متقاضیان وقت مراجعه به پزشک هوایی تعیین می‌گردد؛ در این مرحله پزشک هوایی تمامی آزمایش‌های انجام شده در مراحل قبل را بررسی می‌کند و معاینات تکمیلی را انجام می‌دهد. در این مرحله پزشک هوایی معاینات مربوط به بینایی و کوررنگی را انجام می‌دهد و معاینات قلبی و تنفسی را انجام می‌دهد و در نهایت با بررسی قد و وزن و دیگر مواردی که ممکن است با تشخیص پزشک موردنیاز باشد موافقت خود را جهت صدور گواهینامه پزشکی اعلام می‌کند.
پس از آن برای متقاضی گواهینامه پزشکی یا همان Medical Certificate صادر می‌شود. این گواهینامه پزشکی پس از صدور به امضای پزشک هوایی موردنظر و فرد متقاضی دریافت گواهینامه می‌رسد.
فهرست عناوین درسی گواهینامه خلبانی CPL
سرفصل‌ها و دروسی که خلبانان در این دورهٔ آموزشی می‌آموزند آن‌ها را برای فعالیت در شرکت‌های هواپیمایی آماده می‌کنند. در این بخش سرفصل دروسی که خلبانان در دوره آموزشی گواهینامه خلبانی CPL باید فرابگیرند را بیان می‌کنیم. این دروس عبارت‌اند از:
- AERONAUTICAL INFORMATION PUBLICATION
- AIRCRAFT PERFORMANCE
- ANNEX 2
- ANNEX 3
- ANNEX 6 (II)
- ANNEX 10
- ANNEX 11
- ANNEX 14
- FLIGHT PLANNING
- GENERAL NAVIGATION
- HUMAN PERFORMANCE
- INSTRUMENTATION
- MASS AND BALANCE
- METEOROLOGY
- OPERATIONAL PROCEDURE
- PRINCIPLES OF FLIGHT
- RADIO NAVIGATION
- SYSTEM
مدت زمان دوره گواهینامه خلبانی CPL
دورهٔ آموزش خلبانی CPL شامل دو بخش آموزش زمینی و آموزش پرواز می‌گردد. برای بخش آموزش‌های زمینی این دوره ۲۷۰ ساعت کلاس در نظر گرفته می‌شود. این دورهٔ آموزشی حدود ۵ ماه زمان میبرد تا دانشجویان مطالب آموزشی موردنیاز این دوره را فرابگیرند.
پس از آموزش‌های زمینی نوبت به شروع پروازها می‌رسد در این بخش دانشجویان آموزش‌های پروازی مربوط به دریافت گواهینامه خلبانی CPL یا همان گواهینامه خلبانی تجاری فرامی‌گیرند و برای شرکت در دوره‌های بعدی آماده می‌شوند.
مدت‌زمان آموزش‌های پروازی این دوره به عوامل بسیاری بستگی دارد. یکی از مهم‌ترین این عوامل تأمین مالی هزینه پروازهای آموزشی است. همچنین برنامه‌ریزی عملیات و خط پرواز برای یک دانشجو تأثیر بسیار زیادی بر کاهش یا افزایش طول مدت آموزش دارد.
عامل مهم دیگری که بر مدت آموزش‌های پروازی در این مقطع اثرگذار است، وضعیت هوا است. بررسی گزارش‌های هواشناسی قبل از درخواست پرواز می‌توانند از ایجاد مشکلات در روند پرواز و بی‌برنامگی جلوگیری نماید. با این حال برای اکثر دانشجویان خلبانی این اتفاق رخ‌داده است که با آمادگی تمام خود را برای پروازی مهیا کرده‌اند؛ اما در لحظاتی قبل از شروع پرواز به علت تغییرات هواشناسی مجبور به انصراف از پرواز شده‌اند.
یکی دیگر از عواملی که ممکن است در فرایند آموزش بر روی مدت آموزش اثرگذار باشد ایرادات و مشکلاتی است که به‌صورت فنی ممکن است برای هواپیماها رخ دهد. طول مدت پروازهای این دوره شامل ۱۰۰ ساعت پرواز و ۵ ساعت پرواز با شبیه‌ساز پرواز است.
نتیجه گیری و سوالات متداول گواهینامه خلبانی CPL
به‌صورت کلی متقاضیان دورهٔ CPL در این دوره در دو بخش آموزش‌های زمینی و آموزش‌های پروازی مطالبی را آموزش می‌بینند تا بتوانند به‌عنوان یک خلبان تجاری با دریافت گواهینامه خلبانی CPL در شرکت‌های هواپیمایی فعالیت نمایند.
یکی از مهم‌ترین دوره‌های آموزشی در برای یک خلبان دوره CPL بوده که بیشترین زمان آموزش‌های خلبانی چه در بخش آموزش‌های تئوری و چه در بخش آموزش‌های هوایی را به خود اختصاص داده است. تا زمانی که خلبانان گواهینامه ATPL خود را دریافت نمایند تمام دوره‌های آموزشی بر روی گواهینامه خلبانی CPL خلبانان درج خواهد شد.
حداقل سن برای ورود به دوره های خلبانی CPL چه قدر است؟
حداقل سن برای ورود به دوره CPL 18 سال است
آیا می توان بدون کنکور خلبان شد؟
اگر قصد دارید خلبان نظامی شوید، باید در کنکور سراسری شرکت کرده و در دانشگاه شهید ستاری پذیرفته شوید. اما برای خلبانی غیرنظامی، می‌توانید بدون شرکت در کنکور، با گذراندن دوره‌های آموزشی در آموزشگاه‌های هوانوردی به این هدف دست پیدا کنید.
