پرواز و خلبانی در شب – تفاوت‌ های خلبانی در روز و شب

پرواز در روز و شب، هر کدام ویژگی‌ها و چالش‌های خاص خود را دارند. از دید خلبان، تفاوت های خلبانی در روز و شب بسیار زیاد است که بر نحوه هدایت هواپیما، ابزارهای مورد استفاده و حتی رویکرد ذهنی خلبان تاثیر می‌گذارد. پرواز در روز به خلبان این امکان را می‌دهد که از دید بصری خود برای هدایت هواپیما استفاده کند، درحالی که پرواز در شب چالش‌های بیشتری به همراه دارد و نیازمند وابستگی بالاتر به ابزارهای ناوبری است.

در ادامه این مقاله از تهران اویتور، قصد داریم به بررسی دقیق تفاوت‌ های خلبانی در روز و شب بپردازیم و ببینیم چرا این دو نوع پرواز، هر کدام نیازمند مهارت‌ها و دانش‌های خاصی هستند.

تفاوت‌های دیداری در خلبانی روز و شب

تفاوت دیداری، مهم‌ترین تفاوت‌ های خلبانی در روز و شب است. در پرواز روزانه، خلبان از نور طبیعی خورشید بهره می‌برد که به او این امکان را می‌دهد که به‌راحتی موانع، مسیر پرواز، زمین و حتی وضعیت آب‌وهوا را تشخیص دهد. این دید بصری عالی، خلبان را قادر می‌سازد تا پرواز را با استفاده از روش‌های VFR (Visual Flight Rules)  انجام دهد، پرواز vfr به معنی پرواز با دید کافی به زمین و دیگر موانع است.

در پرواز شبانه، خلبان به دلیل عدم وجود نور طبیعی، بیشتر به منابع نور مصنوعی و تجهیزات الکترونیکی وابسته است. برخی مناطق، به ویژه مناطق روستایی و دور از شهرها، تاریکی شب بسیار کامل است و هیچ منبع نوری وجود ندارد. این شرایط، دید خلبان را به شدت محدود کرده و نیاز به استفاده از تجهیزات ناوبری پیشرفته‌تر را افزایش می‌دهد.

خلبان نمی‌تواند در پروازهای شبانه موانع، زمین یا تغییرات در وضعیت آب‌وهوا را به‌راحتی تشخیص دهد. به همین دلیل، بیشتر پروازها در شب تحت قوانین IFR (Instrument Flight Rules) انجام می‌شود که بر اساس ابزارهای ناوبری و تجهیزات پروازی است. همین دلایل باعث می‌شود، بزرگترین تفاوت‌ های خلبانی در روز و شب، تفاوت‌های دیداری باشد.

مطلب پیشنهادی: هزینه آموزش خلبانی

تفاوت های خلبانی در روز و شب از نظر فنی و ناوبری

همانطور که پیش‌تر گفتیم، پرواز در شب با چالش‌های منحصر به فردی همراه است که نیازمند دانش و مهارت‌های خاصی است. در پرواز شبانه، به دلیل محدودیت دید، خلبانان به شدت به تجهیزات ناوبری الکترونیکی متکی هستند. این تجهیزات شامل:

• GPS
• رادار هواشناسی
• سیستم‌های ناوبری اینرسی (INS)
• سیستم‌های مدیریت پرواز (FMS)

این سیستم‌ها به خلبانان کمک می‌کنند تا موقعیت خود را با دقت بالایی تعیین کرده و به مقصد مورد نظر برسند.

اما در طول روز، خلبانان می‌توانند از نشانه‌های زمینی مانند رودخانه‌ها، کوه‌ها و شهرها برای ناوبری استفاده کنند. اما در شب، این امکان وجود ندارد و خلبانان باید به طور کامل با تجهیزات ناوبری الکترونیکی مسیریابی کند.

در نتیجه ناوبری از مهمترین تفاوت های خلبانی مسافربری در روز و شب است و  ناوبری در شب نیازمند مهارت‌ها و دانش تخصصی بیشتری نسبت به ناوبری در روز است. خلبانان باید به طور کامل به تجهیزات ناوبری الکترونیکی مسلط باشند و بتوانند در شرایط مختلف جوی و آب و هوایی، به طور ایمن هواپیما را هدایت کنند.

چالش‌های خلبانی در شب در مقایسه با روز

پرواز در شب، با وجود تمام زیبایی‌ها و جذابیت‌های خود، با چالش‌های منحصر به فردی همراه است که خلبانان باید برای مقابله با آن‌ها آموزش دیده و آماده باشند. این چالش‌ها ناشی از تفاوت های خلبانی در روز و شب است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این چالش‌ها می‌پردازیم:

• کاهش دید: یکی از بزرگترین چالش‌های پرواز در شب، کاهش دید خلبان است. در شب، به دلیل نبود نور کافی، دیدن زمین، ابرها و سایر هواپیماها بسیار دشوارتر می‌شود.
• مشکل در تشخیص عمق: در شب، تشخیص عمق و فاصله اشیاء بسیار سخت‌تر است که می‌تواند منجر به اشتباهات محاسباتی در هنگام فرود یا مانور دادن شود.
• توهمات نوری: در شرایط نوری کم، خلبانان ممکن است دچار توهمات نوری شوند و اشیاء را بزرگ‌تر یا کوچکتر از آنچه که هستند ببینند.
• اتکا به ابزارهای ناوبری: در شب، خلبانان بیشتر به ابزارهای ناوبری الکترونیکی مانند GPS، رادار و سیستم‌های ناوبری اینرسی متکی هستند. در صورت بروز مشکل در این سیستم‌ها، ناوبری بسیار دشوارتر می‌شود.
• اختلال در ریتم شبانه‌روزی: پرواز در شب می‌تواند ریتم شبانه‌روزی بدن خلبان را مختل کرده و باعث خستگی و کاهش تمرکز شود.

مدرک لازم برای پرواز در شب

برای انجام پرواز در شب به‌طور ایمن و قانونی، داشتن گواهینامه پرواز IR (پرواز با ابزار) الزامی است. این گواهینامه به خلبان این امکان را می‌دهد که در شرایط نوری ضعیف و به‌طور ایمن پرواز کند. این گواهینامه یکی از مهم‌ترین گواهینامه‌های خلبانی است و به خلبانان این امکان را می‌دهد تا در هر شرایط آب و هوایی پرواز کنند.

در واقع، هنگام پرواز تحت قوانین IR، خلبان به ابزارهای ناوبری آزمایشی و دقیق که قبلا به آن‌ها اشاره کردیم، تکیه می‌کند تا مسیر پروازی، ارتفاع، و وضعیت هواپیما را کنترل کند. این نوع پرواز به ویژه برای پرواز در شب، در شرایط جوی بد مانند مه، ابرهای متراکم، یا در ارتفاعات بالا ضروری است.

نتیجه‌گیری و سوالات متداول درباره تفاوت های خلبانی در روز و شب

در نهایت، می‌توان گفت که تفاوت‌ های خلبانی در روز و شب به وضوح در شرایط دیداری، فنی و محیطی مشهود است. پرواز در روز معمولاً با تکیه بر ناوبری بصری و استفاده از نقاط مرجع زمینی همراه است، اما در شب، خلبان بیشتر باید به ابزارهای ناوبری و سیستم‌های خودکار برای حفظ ایمنی پرواز وابسته باشد.

هر دو نوع پرواز، چه در روز و چه در شب، نیازمند مهارت‌ها و آمادگی‌های خاص خود هستند. پرواز در شب، بخشی جدایی‌ناپذیر از صنعت هوانوردی است و خلبانانی که به این مهارت مسلط هستند، می‌توانند فرصت‌های شغلی بیشتری داشته باشند.

در این مقاله قصد داشتیم به طور کامل شما را با تفاوت های خلبانی در روز و شب آشنا کنیم. امیدواریم با ارائه این اطلاعات، به درک جامعی از تفاوت های خلبانی در روز و شب دست یافته باشید و این آگاهی، شما را در تصمیم‌گیری‌های مربوط به حرفه هوانوردی و یا درک بهتر این صنعت یاری کند.